Porter’ın 5 Güç Analizi

Porter’ın 5 Güç Analizi

Strateji sözlük anlamıyla, önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yolların ve uygulanan yöntemlerin tümü olarak tanımlanmaktadır. Bir organizasyonu ileriye taşıyan rakiplerinden farklı olarak oluşturduğu vizyonu ve bu vizyon doğrultusunda uyguladığı stratejidir. Başarılı strateji kurumun kendi vizyonu kadar, bulunduğu çevreyi de incelemesinde yatar.

Harvard Business School profesörü Michael Porter’ın ortaya attığı beş güç analizi sektördeki rekabet düzeyini ve potansiyel karlılığı ifade eder.

Porter’ın 5 güç analizi, ‘yatay rekabetten’ üç gücü içerir- ikame ürün veya hizmet tehdidi, yerleşik rakiplerin tehdidi ve yeni girenlerin tehdidi – ve ‘dikey’ rekabetten diğer ikisi – tedarikçilerin pazarlık gücü ve pazarlık müşterilerin gücü.

Porter, beş güç analizi çerçevesini, hem katılıktan hem de geçici olarak eksik bulduğu, o zamanlar popüler olan SWOT analizine tepki olarak geliştirmiştir. Porter’ın beş analizi çerçevesi, endüstriyel organizasyon ekonomisindeki yapı-davranış-performans paradigmasına dayanmaktadır.

1- Sektördeki Rekabet

Sektördeki var oluşunuzun devamlılığı tabii rakiplerinize bağlıdır. Dolayısıyla bu güç pazardaki rekabetin yoğunluğunu inceler. Sektörde rekabet ne kadar fazlaysa, müşterilerin seçeneği o kadar fazla olacağından karlılık oranı azalabilir. Bir organizasyon önemli pazar hamlesi yaptığında, rakipleri karşı koymak durumundadır. Eylem – tepki döngüsü karlılığın önünde bir engel olabilir.

Kodak’ın iflasını duymayan yoktur. Fotoğrafçılık sektörünün önde gelen isimlerinden biri olan Kodak, dijital fotoğrafçılığın gelişmesiyle ve çalışmalarını bu alana yönlendirmemesi sebebiyle iflas etti.

“Dijitali, film işi için bir destek olarak kullanma seçimi Kodak’ın geliştirilmesi ve sunulması için 500 milyon dolardan fazla harcadığı Advantix Preview film ve kamera sisteminin 1996’da tanıtımıyla sonuçlandı. Advantix sisteminin anahtar özelliklerinden biri kullanıcılara çekimlerinin ön izlemesini yapabilme ve ne kadar çıktı istediklerini belirleme şansı tanımasıydı. Yine de hala film kullanılıyordu ve yazıcıyı önemli kılıyordu çünkü Kodak foto film, kimyasal ve fotoğraf baskı işindeydi. Advantix başarısız oldu. Dijital kamera alıp neden hala film ve çıktılara para ödensindi ki? Sonuç olarak, projeyi geliştirmek için harcanan milyonlarca dolar Kodak’ın zarar hanesine yazıldı.

Kodak yönetimi sadece teknolojik yeniliklerin yaratılışına başkanlık etmekle kalmadı. Onlara ayrıca bu tarz yeniliklerin riskleri ve fırsatları hakkında doğru bir pazar değerlendirmesi de sunulmuştu. Yine de Kodak doğru stratejik seçimleri yapmakta başarısız oldu.”

2- Tüketicilerin Pazarlık Gücü

Tüketicinin fiyata ve kaliteye etkisini inceler. Sektördeki tüketici sayısı, fiyatlar üzerinde doğrudan etkilidir. Tüketicileriniz güçlü olduğunda karlılık oranından feragat edip istedikleri seviyeye inmeniz gerekebilir.

3- Tedarikçilerin Pazarlık Gücü

Bu güç rekabet az veya hiç olmadığı durumda tedarikçilerin lehine olarak işler.

BİM veya A101 bu alanda örnek verilebilir. Güçlü müşteri portföyü sayesinde tedarikçileri üzerinde önemli güçleri vardır. Her zaman en ucuz fiyatı sunabilmek adına az maliyetle sundukları kaliteyi korumaları gerekmektedir. Bu sebeple tedarikçilerinden de en ucuzu garanti etmelerini bekler. Geniş müşteri ağı sayesinde tedarikçilerine sunduğu müşteri ağıyla garanti satış sağlar ve maliyetlerini başarılı şekilde sürdürebilir.

4 – Yeni Girişimcilerin Tehdidi

Rakiplerin pazara girişinin kolaylık-zorluğunu değerlendirir. Burada pazara yeni girme potansiyeli ve yeni girecek girişimcilerin gücünü iyi analiz etmek gerekir.

Pazarınıza giren yeni oyuncuların sıklığı, sektörünüzün giriş engellerine bağlıdır. Uygulanabilir bir ürün oluşturmak ve genel giderleri karşılamak için çok para ve zamana mal olursa, yeni başlayanlar pazarınıza giremez veya rekabet edemez.

5- İkame Ürün ve Hizmetlerin Tehdidi

İkame ürünler de büyük bir tehdit oluşturabilir. Sizin ürününüzü bulamadığında veya tüketmek istemediği takdirde ikame ürün veya hizmeti tercih edebilecektir. Bu da birincil rakiplerin yanında ikincil rakiplerin de pazardaki payları, gelişmeleri ve değişimlerini takip etme zorunluluğunu ortaya koyar.

Çay firması düşünün. Sadece rakiplerini çay üreten firmalar olarak düşünmeyecek, çeşitli içecekleri de dikkate alarak stratejisini geliştirmesi kendi faydasına olacaktır.

Ürününüzün daha ucuz veya daha üstün ikameleri varsa, yalnızca sektörünüzdeki diğer işletmelerle rekabet etmek zorunda kalmazsınız, aynı zamanda diğer sektörlerdeki işletmelerle de rekabet etmeniz gerekir. Bununla birlikte, ürününüzün daha ucuz veya daha üstün ikameleri yoksa, bu ikameleri üreten işletmeler sizin veya doğrudan rakipleriniz için çok fazla tehdit oluşturmaz. Bu düşük çoklu pazar rekabeti, fiyatlarınızı ve kârınızı yalnızca biraz düşürebilir.

Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle…

Yazar: Merve Zeynep ALTUĞ

Kaynaklar:

https://www.yeniisfikirleri.net/kodak-neden-basarisiz-oldu/

https://www.pazarlamasyon.com/stratejik-yonetimde-porterin-5-guc-modeli

https://kamyazilim.com/bes-guc-analiz-modeli/

https://www.koclukmerkezi.com/porter-in-bes-guc-modeli/

Bizimle iletişime geçmeyin unutmayın: https://www.argegrupdanismanlik.com.tr/iletisim/

Katılımcı görüşlerimiz için: https://www.argegrupdanismanlik.com.tr/ne-dediler/

PMSpeed soru simülatörümüz için: www.pmspeed.com

#riskyönetimi #projectmanagement #projeyönetimi #işanalisti #businessanalysis #çevikprojeyönetimi #işanalizi #projectmanager #agile #agileprojectmanagement #pmp #projeyonetimi  #pmicertification #pmpcertification